Voor me ligt de Franse vertaling van een de
‘Pages Choisies’ van Multatuli, van de hand van Alexandre Cohen en in 1901
uitgegeven door de Mercure de France (de uitgever van Jarry). Het is een
bevreemden voorwoord, als Anatole France schrijft: ‘Multatuli est un écrivain très extraordinaire : il dit ce qu’il pense.’ Gevolgen hieraan verbinden zou enkel een anachronisme zijn. Cohen, een
verdwaalde anarchist die in Parijs een marginaal bestaan leidde tot hij zich
bekeerde tot een extreem rechts gedachtegoed, introduceert de Franse lezer in
de geschiedenis van Multatuli en de Max Havelaar. Hierbij tracht hij een
vertaling te maken van de naam van de hoofdpersoon Droogstoppel, handelaar in
koffie:
‘Ce qui irrita
pardessus tout monde, c’était la sanglante ironie avec laquelle Multatuli avait
fustige, sous les espèces du commerçant Droogstoppel (Mufflard) et du dominé
(Pasteur) Wawelaar (Radoteur) l’hypocrisie protestante et piétiste des bons
bourgeois hollandais’ (p. 12)
De hoofdpersoon van de wonderbaarlijke reis
van Dr. Faustroll, de deurwaarder Panmuphle een naaste verwant van
Droogstoppel ? Het was waarschijnlijk de meest accurate ‘vernederlandsing’
geweest van zijn naam in de recente Nederlandse vertaling van de door Jarry
geschreven neo-wetenschappelijk.
