In
het gedicht ‘Mammouth’ wordt een blik populair wetenschappelijke clichés
opengetrokken, ‘pour l’amour de la science’. Naast de gorilla’s die onder
stroom staan, rituelen uit Tibet en India, verbazen de arme suppoosten uit het
wetenschapsmuseum zich over een lift naar het spaceship Enterprise. Er staat
een ‘ascenseurs pour s’élever dans les planètes’ (p. 147) opgesteld. Hoewel
Albert Einstein rond 1908 gebruik maakte van een fictieve buitenaardse lift als
bewijs van het equivalentieprincipe in zijn relativiteitstheorie, heeft Torma
waarschijnlijk een ander voorbeeld gezien. De grondlegger van de Sovjet
ruimtewetenschap Constantin Tsiolkovski (1857-1935) was een visionair die rond
1900 in een reeks publicaties de werking van raketten uiteenzette,
ruimtestations in de vorm van een gyrostaat tekende en buitenaardse landbouw
programma’s ontwikkelde. Tsiolkovski beschreef in Grezy o Zemle i Nebe (i)
Na Veste (1895, later heruitgegeven door de Académie des Sciences de l’URSS,
Moscou, 1959) speculaties over de aarde en hemel, met als denkbeeldige maar noodzakelijke
oplossing een ruimtelift. Er zou een groot uitgevallen Eiffeltoren gebouwd
moeten worden, 35.790 km hoog, uiteraard voorzien van liften, vanwaaruit
ruimteschepen kunnen vertrekken. Pas in 1960 wordt dit plan door Yuri
Artsutanov aangepast, hij stelt voor een tussen de aarde en een ruimteschip een
kabel te bevestigen, over de kabel rolt de ruimtelift. Een website weet te
melden: ‘Het principe is gebaseerd op balans tussen zwaartekracht en
centrifugale kracht. De zwaartekracht van de aarde neemt kwadratisch af met de
afstand van de aarde. Als een massa met een constante rotatiesnelheid
rondslingert, neemt de centrifugale kracht lineair toe met de afstand van de
massa. Indien de massa met de rotatiesnelheid van de aarde beweegt, zijn op
geostationaire hoogte (35.786 km boven de evenaar) de zwaartekracht en de
centrifugale kracht in balans. Het deel van de kabel dat zich beneden
geostationaire hoogte bevindt ondervindt een nettokracht naar de aarde toe. Het
deel van de kabel boven geostationaire hoogte ondervindt een kracht van de
aarde af. Als de kabel lang genoeg is, is de nettokracht van de totale kabel
van de aarde af gericht en is er een reactiekracht (trek) bij de verankering
van de kabel op de evenaar. Het systeem is daardoor verticaal in evenwicht.’
Ter meerdere eer en glorie van de wetenschap, want de ‘patafysica is de
wetenschap, en de aarde een jojo vastgehouden door een imaginaire hand.
